Het gaat bijzonder slecht met het herintroductieproject van de laatste spix’ ara’s in het wild. Bij de vogels, waarvan er wereldwijd slechts enkele tientallen leven, is een dodelijk virus uitgebroken. Tegelijkertijd lopen de spanningen op tussen de Braziliaanse overheid en de partijen achter het project.
De blauwe ara’s, die de inspiratie vormden voor de Pixar-films Rio, werden in 2022 opnieuw uitgezet in het noordoosten van Brazilië, nadat ze daar 25 jaar waren verdwenen. Het ging om twintig dieren, die via voerstations nog worden bijgevoerd.
Van de uitgezette vogels leeft nu nog een populatie van elf dieren. Zij blijken besmet met het circovirus, een zeer besmettelijke snavel- en veerziekte die voorkomt bij papegaaiachtigen. De ziekte is vaak dodelijk en niet te behandelen. Onderzoekers proberen te achterhalen waar het virus vandaan komt. Het vormt geen gevaar voor mensen.
Ook in het Braziliaanse fokcentrum dat jonge vogels voorbereidt op vrijlating, zijn besmettingen vastgesteld. Eenentwintig Spix’ ara’s testten daar positief.
ACTP
Bij de herintroductie zijn onder meer de Belgische dierentuin Pairi Daiza en de omstreden Duitse organisatie ACTP (Association for the Conservation of Threatened Parrots) betrokken. ACTP staat onder leiding van Martin Guth, een handelaar die met zijn organisatie een 75 procent van de wereldwijde populatie spix ara’s bezit.
Het fokcentrum wordt sinds enige tijd gerund door BlueSky, een partner van ACTP. De Braziliaanse autoriteit ICMBio wil immers sinds 2024 niet meer rechtstreeks met ACTP samen, nadat de organisatie 26 ara’s zonder toestemming verkocht aan Vantara, een gigantische privédierentuin in India.
Boete
Na de uitbraak virus heeft ICMBio een boete van 300.000 reais (ongeveer 50.000 euro) opgelegd aan BlueSky, zo maakt men deze week bekend. Inspecteurs troffen er extreem vieze voerbakken aan en zagen dat medewerkers geen beschermende kleding droegen om het virus tegen te houden.
Volgens de bevoegde Braziliaanse autoriteit, werd de afgelopen periode het onderzoek herhaaldelijk tegengewerkt door ACTP. Toegang tot het terrein werd geweigerd en het afnemen van monsters zou zijn bemoeilijkt. Uiteindelijk moest de politie eraan te pas komen om onderzoekers binnen te laten.
Niet vangen
In Brazilië verzette ACTP zich fel tegen het advies om vanwege het virus alle vrije spix’ ara’s te vangen en te testen. Volgens de organisatie zou dat het project ernstig schaden. De geweigerde toegang voor Brazilianse inspecteurs zou bedoeld zijn geweest om de dieren te beschermen.
Pairi Daiza
De Belgische dierentuin Pairi Daiza werkt sinds 2018 samen met ACTP en kreeg twaalf vogels achter de schermen voor een fokprogramma. Daarvoor werd een speciaal complex gebouwd. In september werd daar voor het eerst een kuiken geboren, die ook zal deelnemen aan de plannen om een nieuwe populatie op te bouwen. Voor zover bekend zijn de andere papegaaien van ACTP elders in de wereld en in Pairi Daiza niet besmet met het virus.
