Tientallen mensapen in Vantara, ’s werelds grootste privédierentuin, hebben een dubieuze afkomst. De afgelopen jaren haalde het Indiase dierenpark tienduizenden dieren uit alle hoeken van de wereld binnen. Bij de import van onder meer meerdere mensapensoorten ging volgens een onderzoekscommissie van alles mis. Toch mogen bedreigde diersoorten voorlopig naar India blijven worden geïmporteerd, zo is dit weekend besloten.
Medewerkers van CITES en een dierentuincurator deden in september onderzoek bij Vantara, dat eigendom is van de Indiase miljardairsfamilie Ambani. CITES is een verdrag tussen meer dan 180 landen met strenge afspraken over de handel in exotische dieren. Via vergunningen en verplicht papierwerk probeert de organisatie internationale dierenhandel te reguleren.
Uit de bijbehorende onderzoeksdocumenten die deze site inzag, blijkt dat Vantara in september bijna 48.000 dieren huisvestte: honderden katachtigen, apen, reptielen, vogels en andere exotische soorten. Bij een deel daarvan is gesjoemeld met documenten en was India nalatig in controles, concludeert de commissie op basis van verschillende casussen.
Chimpansees
Zo onderzocht de commissie acht chimpansees die India in februari 2025 importeerde uit Kinshasa Zoo in Congo. Officieel was een vergunning afgegeven voor negen dieren uit het park. Maar tegelijkertijd werden uit een opvangcentrum elders in Congo acht chimpansees naar dezelfde dierentuin in Congo overgebracht. Daardoor is voor CITES onduidelijk welke dieren precies zijn geëxporteerd naar India.
Vergelijkbare onduidelijkheid speelt rond 31 chimpansees die in 2023 en 2024 vanuit Egypte, Irak en Koeweit naar India gingen. Deze landen staan niet bekend om het hebben van succesvolle fokprogramma’s voor chimpansees. Sommige dieren hadden in exportdocumenten daarbij ook een onbekend land van herkomst, maar werden toch doorgestuurd. India accepteerde de documenten zonder te controleren of ze legaal waren gefokt.
Bonobo, orang-oetan en gorilla
Volgens CITES speelde dit ook bij andere mensapen. Zo accepteerde India zonder navraag de import van een bonobo uit Irak en berggorilla uit Haïti. In beide landen komen deze soorten niet voor en bestaan er geen fokprogramma’s met deze soort. Een legale herkomst is volgens CITES daardoor vrijwel uitgesloten. Bij de gorilla onderzoekt men nu zelfs of het wel om een berggorilla of andere soort gaat, omdat daar ook onzekerheid over bestaat.
Ook bij de import van een tapanuli-orang-oetan uit de Verenigde Arabische Emiraten doemen vraagtekens op. Deze uiterst zeldzame soort leeft uitsluitend in een klein gebied in Indonesië. Toch werd het dier voor de import naar India behandeld alsof het legaal in gevangenschap was gefokt, terwijl zulke programma’s voor deze soort volgens CITES vrijwel niet bestaan.
Aankoop van dieren
Vantara presenteert zichzelf als onderzoeks- en opvangcentrum en benadrukt geen dieren te kopen. De onderzoekers spreken ook dat tegen: een deel van de dieren komt volgens hen uit commerciële fokfaciliteiten die hun dieren verkopen. Ook uit Europese landen als Tsjechië zouden dieren zijn verhandeld, blijkt uit facturen die het VN-orgaan inzag.
Verbod afgewezen
Naast mensapen trof de commissie ook documentatiefouten aan bij (beoogde) transporten van onder meer cheeta’s uit Mexico en twee sneeuwpanters uit Duitsland. Toch werd de aanbeveling van de commissie om voorlopig geen nieuwe importvergunningen in India te verlenen, weggestemd. Dat werd dit weekend besloten tijdens een CITES-vergadering in Oezbekistan.
India, de Verenigde Staten, Japan en Brazilië vonden de maatregel te voorbarig. Enkele landen zeiden bovendien dat er geen bewijs is voor illegale importen naar India. Wel wordt onderzocht of verdere regulering nodig is. Eurocommissaris Jessika Roswall waarschuwde in augustus al dat EU-lidstaten “bijzonder aandachtig moeten zijn bij exportverzoeken richting India en de betreffende faciliteit”.
Geen toegang
Ondanks de gesignaleerde fouten concludeert CITES dat de dierenwelzijns- en veterinaire standaarden in de privédierentuin hoog zijn. Vantara is niet toegankelijk voor publiek. Alleen genodigden, zoals beroemdheden, krijgen soms een kijkje in het park. Het park zou op dit moment wel werken aan een publiek toegankelijk dierentuingedeelte.
