Een dierentuin in Duitsland heeft afscheid moeten nemen van een zeer zeldzame berberleeuw. Zoo Neuwied, gelegen in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts nabij Koblenz, liet afgelopen week hun mannelijke leeuw Schröder inslapen. Door sperma uit zijn dode lichaam af te nemen, worden zijn genen mogelijk nog verder verspreid.
Schröder behoorde tot een Afrikaanse ondersoort van de leeuw die in het wild al ruim honderd jaar is uitgestorven. Berberleeuwen kwamen ooit voor in grote delen van Noord-Afrika, maar verdwenen door onder meer jacht.
“De huidige Europese dierentuinpopulatie stamt af van een paar individuen die overleefden in een privéreservaat van de Marokkaanse koninklijke familie, van waaruit we in 2003 drie dieren hebben geïmporteerd,” legt Zoo Neuwied-directeur Mirko Thiel uit.
Schröder werd in 2006, na enkele nesten met alleen vrouwtjes, de eerste mannelijke berberleeuw die in Neuwied werd geboren. Tussen 2011 en 2021 verwekte hij zelf dertien gezonde welpen, die nu in dierentuinen door heel Europa leven.
De mannelijke leeuw werd vorige week ingeslapen op 19-jarige leeftijd door uiteenlopende gezondheidsproblemen. Hij kon begin september nog nauwelijks staan en at niet meer, waarop dierenartsen deze beslissing hebben gemaakt. In het wild worden leeuwen doorgaans 12 tot 15 jaar oud.
Toekomst fokprogramma
Het Europese fokprogramma van de berberleeuw telt momenteel minder dan vijftig dieren, aldus Thiel. Dierentuinvereniging EAZA beheert voor zowel de ‘gewone’ Afrikaanse leeuw als de ondersoort uit Noord-Afrika een apart fokprogramma.
Door de geringe aantallen zuivere berberleeuwen blijkt het nageslacht uit Neuwied belangrijk. “Je kunt je voorstellen wat een betekenis een individu als onze Schröder heeft gehad voor het behoud van de hele soort,” zegt de directeur.
Sperma
Naast het onderzoeken van zijn lichaam na zijn dood, nam de dierentuin nog een maatregel. “Schröders lijn zal voortleven – in zijn vele nakomelingen verspreid door Europa en in het sperma dat na zijn dood werd afgenomen en bewaard”, aldus de dierentuin. Het opgeslagen sperma wordt volgens de dierentuin gezien als een “extra puzzelstuk in de strijd tegen het definitieve uitsterven van de berberleeuw”.
Berberleeuwen in Neuwied
Hoe de toekomst van de berberleeuwen in Zoo Neuwied eruitziet, is nog onderwerp van discussie met het fokprogramma. Momenteel leeft er nog één ouder vrouwtje in de dierentuin. In Nederland vallen de mannelijke leeuwen in DierenPark Amersfoort en Wildlands onder deze ondersoort, die zich kenmerken door hun grootte en vaak lange, donkere manen.
